۰۸ مرداد ۱۴۰۱
در کنارهی محرم (۱)من از روز اول محرم تا ایام عاشورا یکی از کنارههای مسائل کربلا را در سایت جماران مینویسم.
اولین بخش در مورد افراط و تفریط در عزاداری:
عده ای از قبل محرم به پیشواز می روند. بساط عزاداری برپا میکنند. خیابانها را سیاهپوش میکنند. درحالی که مصیبت و فاجعه فراموش شدنی در دهم ماه محرم اتفاق افتاده است. این افراطها نمیتواند عامل معنوی داشته باشد. بیشتر جامعه را خسته میکند. ایام محرم برای شیعیان یک هویت مذهبی و در بعضی شرایط هویت ملی ایرانی شده است.
در این سلسله از یادداشتها به موضوعات و حواشی این ایام میپردازم:
بحث میزان و حجم عزاداریها و طول زمانی که به آن باید پرداخت از مسائل کشدار تاریخی است.
گاهی به شدت با آن مقابله شده است - مثل زمان رضا شاه - که به سختی فقط روز عاشورا به آن پرداخته میشد و گاهی هم به صورت افراطی به حجم آن افزوده میشد.
عده ای از قبل محرم به پیشواز میروند. بساط عزاداری برپا میکنند. خیابانها را سیاهپوش میکنند. در حالی که مصیبت و فاجعه فراموششدنی در دهم ماه محرم اتفاق افتاده است. این افراطها نمی تواند عامل معنوی داشته باشد. بیشتر جامعه را خسته می کند.
در دهه ۶۰ در اولین سالی که مدیر رادیو شده بودم، به اولین محرمی که رسیدیم، دوستان گفتند: که سال پیش به احترام ماه محرم از اولین روز محرم موسیقی و حتی سرود در رادیو تعطیل شد و تا ۱۵ محرم فقط موزیک عزا پخش شدهاست.
من از همان ایام متهم به نوگرایی بودم. فکر کردم اگر این سنت را حذف کنم تکفیر میشوم. البته روابط خوبی هم با دفتر امام داشتم. از صبح اول محرم، برنامه های رادیو با موزیک ویژه روزهای عزا پخش شد.سرود و موسیقیهای عادی که خود آنها کم از موزیک عزا نداشت، حذف شد.
ظهر همان روز اول محرم، آیت الله سیدمحمد هاشمی که هم عضو دفتر امام بود وهم عضو شورای سرپرستی صداوسیما به من زنگ زد. گفت امام گفتهاند (نقل به مضمون) من دخالتی نمیکنم. ولی از روز اول محرم که این جور بساط عزاداری را پهن کردهاید و موزیک عزا پخش میکنید، روزهای اصلی عزاداری مثل تاسوعا و عاشورا را چه میخواهید بکنید.
تلنگر مهمی برایم شد.
افراط در عزاداری هم میتواند آسیبزا باشد.