۳۱ مرداد ۱۳۸۶
قیمت نفت و انسان
در کتاب شکل گیری انقلاب اسلامی، نوشته ی محسن میلانی که اخیراً به فارسی ترجمه شده، تحلیلی آماری از جنگ تحمیلی، بعد از فتح خرمشهر آمده که خواندنی است و مظلومیت مدافعان جبهه های جنگ را در گردونه ی زشت سیاست جهانی نشان می دهد:
واشنگتن در ۱۹۸۴، "محاصره ی عملیاتی" خود را برای جلوگیری از ورود سلاح به ایران آغاز کرد. عراق در سال ۱۹۸۸ با اختصاص دادن ۳۱ درصد از کل واردات نظامی منطقه به خود، به بزرگ ترین وارد کننده ی تسلیحات نظامی در منطقه خاورمیانه تبدیل شده بود. اتحاد جماهیر شوروی، با تأمین حدود ۱۰ درصد از واردات تسلیحاتی عراق، نخستین تأمین کننده ی سلاح این کشور به شمار می رفت. فرانسه نیز با دادن جنگنده بمب افکن های دوربرد به صدام در ردیف بعدی قرار داشت. آلمان غربی هم عراق را در ساخت سلاح های شیمیائی و بیولوژیکی یاری رساند. سایر کشورهای اروپائی نیز از این خریدهای گسترده عراق در بازار اسلحه سود بردند. واشنگتن به طور غیر مستقیم، با تشویق و تأیید عربستان سعودی و کویت به ادامه ی کمک های مالی به عراق، بدین امر همت گمارد. این دو کشور عربی، حدود شصت میلیارد دلار به ماشین جنگی عراق کمک کردند. هواپیماهای آواکس ساخت آمریکا و خریداری شده از سوی عربستان سعودی اغلب، اطلاعات مهمی در مورد نیروهای نظامی ایران به عراق می دادند. از این گذشته، خاندان سعود، با نقض قوانین آمریکا و البته با رضایت مقام های آن کشور، صدها نمونه از بمب های یک تنی ۸۴ – MK را در اختیار عراق قرار دادند. مصر، دیگر متحد نزدیک واشنگتن نیز مقادیر قابل توجهی تسلیحات به عراق فروخت.
واشنگتن در سال ۱۹۸۲ نام عراق را از فهرست کشورهای حامی تروریسم وزارت خارجه خارج کرد و در ۱۹۸۴ روابط دیپلماتیک خود را با بغداد از سر گرفت. واشنگتن به طور مستقیم، از طریق "اداره تعاونی اعتباری خواروبار کشاورزی" اعتبارات هنگفتی در اختیار عراق قرار داد که عراق آن را در راستای مقاصد نظامی به کار گرفت. همچنین واشنگتن با زیرکی تمام، چشمان خود را بر شبکه ی گسترده ای از مأموران عراقی که سرگرم خرید کامپیوترهای مدرن و تجهیزات الکترونیکی برای ساخت موشک و بمب های اتمی بودند، بست و از اعطای وام سه میلیارد دلاری "شعبه ی آتلانتای بانک ناسیونال دی لاورو" به عراق، ممانعتی به عمل نیاورد.
به موازات مسلح شدن عراق، این کشور صحنه جنگ را گسترش داد و "جنگ شهرها" و "جنگ نفتکش ها" را شروع کرد که این امر خود موجب برهم خوردن آشکار معادلات جنگی و خنثی شدن پیروی های زمینی ایران طی سال های ۱۹۸۴ – ۱۹۸۷ شد؛ اما هنگامی که عراق جنگ نفتکش ها را آغاز کرد و جریان نفت به مخاطره افتاد، ناگهان دنیا نگران جنگ عراق و ایران شد.
کاش انسان ها به اندازه ی نفت قیمت داشتند.