۲۷ آبان ۱۳۹۱
عزاداری، اصل مشترک ادیان
در همه ادیان الهی روزها و یا ایامی هستند که از آنان به عنوان ایام ویژه مذهبی یاد می کنند.این ایام ویژه مذهبی که به گونه های شاد و غمناک تقسیم میشود، در فرهنگ های دینی از تقدس فراوانی برخوردارند و متدینان به ادیان شادی و یا غم را جزئی از مناسک و عادات دینی میشمارند و باهدف اجر گرفتن از خداوند به آن مبادرت می ورزند. وجود روزهای برگزیده دینی و مذهبی یکی از مشترکات ادیان بزرگ جهان است. بعضی از مذاهب و ادیان برای روزهای شاد وزن بیشتری قائل هستند و بخش دیگری از آنان بر عزاداری ها تکیه بیشتری دارند. در ایران و در میان مسلمانان شیعه مذهب قطعا عاشورا و به تبع آن ده روز اول ماه محرم در بین مردم از اهمیت فراوان تری برخوردار است و مراسم گوناگونی برای آن در سراسر حوزه شیعه نشین جهان شکل گرفته است. اهمیت دادن به عزا و عزاداری در فرهنگ شیعی بیشتر به سابقه مذهبی تشیع بر می گردد. شیعیان در برابر اکثریت سنی جهان اسلام، برای بقا روی حادثه دردناک کربلا ایستادگی فراوانی نشان دادند و آن را نماد تشیع کردند. زیر ا که خود حادثه کربلا ظرفیت این مظلومیت را در خودش داشت. کربلا و ماجراهای غم انگیز ان، معجونی است از مظلومیت، شهادت، شهامت و آزادگی که در فاصله کوتاهی از زمان بنیانگزار اسلام بر سر فرزندان آن پیامبر توسط خلفا و مدعیان ادامه دهنده راه پیامبر، آن همه ستم روا میرفت. دردناکی ماجرای کربلا و نیاز شیعه به طرح این مظلومیت، بستری فراهم اورد که ماجرای عاشورا بدون هیچ محدودیتی در حوزه شیعه به عنوان بزرگترین مناسک مذهبی فراگیر تبدیل شود. از بزرگان و علمای دینی زیادی نقل شده است که اگر شیعیان همچنان که بر ماجرای کربلا ایستادگی کردند و آن را روز به روز عظمت بخشیدند، بر ماجرای غدیر هم همین سر سپردگی و اصرار را داشتند، مخالفان نمی توانستند آن ماجرا را انکار نمایند. مفهوم این جمله رضایت به اهمیت دادن به عاشورا از سوی بزرگان مدهب تشیع است. ورود فولکلورهای مختلف محلی در ایران و سایر مناطق شیعی به حوزه عاشورا و دخالت دادن فرهنگ ها و سنت های بومی در عزاداری های عاشورا، به نهادینه شدن و گسترش عاشورا به عنوان رکن عقیدتی غیر قابل خدشه در جهان تشیع کمک کرد. در همین ایران ده ها مراسم آئینی فولکلوریک در نقاط مختلف ایران برای عاشورا وجود دارد که در بسیاری از موارد بیش از آن که عزاداری و قداست شیعی امام مظلوم و شهید شیعه مورد توجه باشد، خوب برگزار شدن آئینی آن مراسم پر اهمیت است. فاصله بین این آئین ها در شمال و جنوب و غرب و شرق کشور آن قدر زیاد و متفاوت است که میتوان برای هریک از آنان و ریشه های بومی آن فیلم های مستند زیادی ساخت. این اختلاط فرهنگ های بومی و عزاداری گاهی در حدی است که فولکلورهای منطقه ای بر اصل یاد و نام امام حسین علیه السلام سایه می اندازد که اگر چه در بین بزرگان دین اصل بر تسامح در این امور است و به دلیل اینکه باهدف بزرگداشت عاشوراست، عموما مورد حمایت قر دارد اما بعضا آن قدر محتوای کربلایی و آئینی انها کم رنگ شده است که توسط عالمان دینی هم علیرغم تسامح موجود در این حوزه، مورد انتقاد قرار می گیرد. در حقیقت عاشورا و محرم جزو غیر قابل انفکاک فرهنگ ایرانی و شیعی در مناطق مختلف شده است و حتی رقابت های منطقه ای و جغرافیایی که در بخش های مختلف ایران وجود دارد، در بزرگداشت عاشورا هم راه پیدا می کند. بسیاری از آیین های عزاداری که در ایران در ایام عاشورا رایج است، البته سابقه دیرین ترش در غرب وجود داشته است. فیلم هایی از نوع مراسم مذهبی در غرب و به خصوص ایتالیا و اسپانیا وجود دارد که از دیر باز تا کنون با مشابهت عجیبی مراسمی را که در بسیاری از مناطق ایران در ایام عاشورا وجود دارد، در بین آنان دیده میشود. این نشانه آن است که عزاداری و ایین های ان یکی از اصول مشترک در بین ادیان است. در ایران توجه به این نکته ضروری است که این اهمیت دادن به ایام عزاداری سالار شهیدان چیزی نیست که در اثر انقلاب اسلامی و حاکمیت دینی به وجود آمده باشد. به نوعی جزو ذات فرهنگی مردم ایران شده است. اگر چه تشویق های حکومتی دوران صفوی و یا انقلاب اسلامی در گسترش انها بی نقش نبوده است، اما حتی در دوران رضا شاه که عزاداری ها مموع شده بود، باز هم به صورت مخفی و در حد گسترده عزادری برای امام حسین علیه السلام جاری وبرقرار بوده است. به طور کلی اهمیت دادن به عاشورا یکی از شاخص هایی است که به خوبی میتوان از آن اصل نهادینه بودن مذهب را در ایران اندازه گیری کرد. کمتر حادثه و اتفاقی در ایران وجود دارد که به این وسعت مخاطب های عمومی داشته باشد و به صورت مردم نهاد اهمیت به آن در بخش های مختلف جغرافیایی ایران مورد توجه مردم قرار داشته باشد. این واقعیتی است که روشنفکرهای ایرانی حتی اگر بی اعتقاد به مذهب باشند باید به آن توجه ویژه کنند. ماه محرم و حادثه عاشورا و وجود مقدس امام حسین علیه السلام برای مردم ایران بسیار پر ارزش تر از آن است که کسی و یا جماعتی بتوانند با آن مقابله کنند. این نکته را هم البته نمیتوان انکار کرد که آن قدر این مناسبت مذهبی با آیین های بومی مخلوط شده است که در پاره ای موارد تحریف ها و خرافه ها و پیرایه ها به آن وارد شده است که داد اندیشمندانی مثل مرحوم مطهری را هم در آورده است. زدودن اینها از پیکره مراسم عاشورایی البته کار دشواری است. مبارزه های حکومتی هم نتوانسته است آن را از بین ببرد و چه بسا در مخالفت با دخالت های حاکمیتی، بد تر هم شده است. نمونه آن در مساله قمه زنی است که حقا عمل مشمئز کننده ای است. ورود ایام عزاداری و بزرگداشت شهادت امام حسین علیه السلام بر رهروان راه آن بزرگوار که آزادگی ایشان را پر رنگ تر از مظلومیتش میشناسند تسلیت باد

۱۴ آبان ۱۳۹۱
انتخابات آمریکا، ایران و جهان
انتخابات آمریکا تقریبا برای همه دنیا، هم پر اهمیت و هم تا حدودی تاثیر گزار است. دلایل مختلفی برای این واقعیت وجود دارد که اشاره به عناوین آنها مفید است: یکم: امریکا بزرگترین قدرت جهانی است که در حوزه های اقتصاد و سیاست و علم که سه مولفه برتری است، جایگاه اول را در جهان دارد. دوم: آمریکا بر خلاف کشورهای قدرتمندی مثل چین و ژاپن سیاست خارجی فعالی دارد و برای خود نقش فرا آمریکایی قایل است و به دلیل این باور که حتی در بین مردم آمریکا نفوذ کرده که باید ژاندارمی جهان را بر عهده داشته باشند و دولت ها حتی در برابر افکار عمومی داخلی باید نسبت به مشکلات اقتصادی و نظامی و سیاسی جهان پاسخگو باشند، نوع نگاه سیاست خارجی کاندیداها انتخابات آمریکا را برای بسیاری از کشورهای دنیا پر اهمیت می کند سوم: نهادینه بودن دموکراسی در آمریکا، یکی از دلایل پر اهمیت بودن انتخابات امریکا برای جهان است. زیرا وقتی در آمریکا رئیس جمهور تغییر پیدا می کند، واقعا سیاست های جزئی و کلان آن کشور در همه حوزه ها در اختیار رئیس جمهور و حزب او قرار میگیرد و تاثیر این سیاستها محدود به داخل کشور پهناوری بنام ایالات متحده امریکا نیست و در کل جهان تاثیر می گذارد و خوبی ها و اشتباهات رئیس جمهور امریکا سایه اش را بر کل جهان پهن می کند. نمونه برجسته آن در دهه اخیر، حضوری فرد جنگ طلبی مثل جرج بوش پسر است که پس از اتفاقات تلخ ۱۱ سپتامبر در افغانستان و عراق تاثیر مستقیم داشت و به تبع آن کل دنیا چه از نظر سیاسی و چه از نظر اقتصادی متاثر شد.چه بسا اگر در آن دوران آمریکا دارای رئیس جمهور متفاوتی بود، همه دنیا وضعیت متفاوتی داشت. چهارم: به دلیل نقش ژاندارمی که آمریکا برای خودش قایل است و پهنه سیاست های آمریکا در جهان تاثیر گزار است، طبعا دربین مردم بسیاری از کشورهای جهان، ان سیاست ها اثر فکری، فرهنگی و اقتصادی و سیاسی از خود برجا می گذارد. به عنوان نمونه هیچ تحلیل گر منصفی نمی تواند نقش سیات های آمریکا را بر رشد افراط گری اسلامی در کشورهای اسلامی را به عنوان عکس نادیده انگارد. نقش آمریکا در به وجود آوردن القاعده و طالبانیسم به دلیل مبارزه با اتحاد جماهیر شوروی فراموش ناشدنی است. و یا عکس العمل مسلمانان و ستم ستیزان جهانی در برابر سیاستهای ظالمانه حمایتی از اسرائیل قطعا در همه کشورها اثر خودش را داشته است. این رفتار آمریکا باعث رشد و یا افول بسیاری از تفکرات و رفتارها در نقاط مختلف دنیا توسط مردم ان کشورهاست. اینها جزیی از دلایلی است که انتخابات آمریکا فراتر از مرزهایش برای نقاط دیگر جهان نیز پر اهمیت است و در سرنوشت آنها اثر دارد. اگر چه به طنز، اما شاید نابجا نباشد اگر ادعا گردد که مردم دنیا باید در انتخابات آمریکا سهم داشته باشند. زیرا یک پارادوکس بزرگ در انتخابات آمریکا وجود دارد. کاندیداهای رئیس جمهوری آمریکا به خاطر رای آوری تحت تاثیر خواست مردم آمریکا هستند. در آن کشور به دلیل وجود لابی های مختلف، که در راس آن لابی صهیونیست هاست، مجبورند باج های لازم را به آنان بدهند اما اثرات این باج دادن ها در سراسر جهان هویدا میشود. شکی نیست که بسیاری از اتفاقات جهان و به خصوص خاورمیانه در عکس العمل به سیاستهای آمریکایی است. واقعیت تلخ سیاسی که پایتخت سیاسی آمریکا تل آویو است و نه واشنگتن، سیاستهایی را بر جهان تحمیل می کند که در اثر نوع انتخاب در آمریکاست و به این دلیل که مردم در نقاط مختلف جهان از سیاست انتخاباتی آمریکا تاثیر پذیر هستند، بی آن که نقشی در آن انتخاب داشته باشند، طنز حضور دیگر مردم دنیا در انتخابات آمریکا را پر رنگ می کند. به همین دلیل است که بسیاری از کشورهای پولدار دنیا هم به خاطر حفظ منافع خود به طور غیر مستقیم در انتخابات آمریکا حضور پیدا میکنند و با حمایت مالی و یا سیاسی برای رای اوری یکی از کاندیداهای انتخابات آمریکا وارد عمل می شوند. اسناد بسیار زیادی درسایت ویکیلیس به همین واقعیت اشاره دارد. اما در این میان، ایران با انتخابات آمریکا در طول نیم قرن اخیر رابطه متفاوتی داشته است. در قبل از انقلاب به دلیل تابعیت خکومت ایران از غرب، تلاش گسترده بر این صورت می گرفت که از میان کاندیداهای انتخاباتی ریاست جمهوری آمریکا، فردی برگزیده شود که حمایت بیشتری از رژیم ایران داشته باشد و سیاستها در ایران هم تابعی از سیاستهای متخذه در آمریکا بود. بعد از انقلاب اسلامی هم به شکل دیگری رابطه انتخابات آمریکا با ایران گره خورد. ایران پس از انقلاب تلاش داشت، محوریت مبارزه با آمریکا را در اختیار خود نگهدارد. این دشمنی علنی متقابل به طور طبیعی درهمه انتخابات های ریاست جمهوری در آمریکا، جای پر رنگی را برای ایران در تبلیغات روسای جمهور و کمپین های انتخاباتی آنان باز می کرد. این البته امری بود که رهبران سیاسی ایران از آن استقبال می کردند و آن را نشانه قدرت خود و دلیل تثبیت رهبری دشمنی با امریکا برای ایران قلمداد مینمایند. این نکته مهمی است که برای سیاستمداران آمریکا و کاندیداهای ریاست جمهوری آن کشور، راه مقابله جدی تر و یا راه نزدیکی با ایران همواره در دستور کارشان بوده است. اما در ایران به دلیل اینکه دشمنی با آمریکا اصل ثابتی بود که خود این دشمنی، سیاست راهبردی تعریف شده است، اصل حضور پر رنگ ایران در سیاست خارجی آمریکا و بحث در باره آن مورد استقبال است. در کنار این سیاست راهبردی ایران در دشمنی با آمریکا که رسما اعلام شده است، جزو سیاستهای کلان و راهبردی است و تنها رهبری این کشور حق تصمیم گیری در مورد آن را دارند، شکی نیست که سیاست های آمریکا بی تاثیر در وضعیت سیاسی و به خصوص اقتصادی ایران نیست. نمونه روشن آن تحریم های اخیر آمریکا است که به شکل وحشتناکی بر زندگی روزمره مردم اثر داشته است. در انتخابات فعلی آمریکا، با سیاستهای تحریم های دردناک یک طرفه آمریکا علیه ملت ایران که توسط دولت اقای اوباما پیگیری شده است، و سیاستهای تند تر و خشن تری که از سوی آقای رامنی که نزدیکتر به گزینه نظامی است، دو نظر وجود دارد. تند روهای آمریکایی که عقبه ای اسرائیلی دارند، از انتخاب آقای رامنی استقبال بیشتری می کنند. به گمان من تند روهایی هم در ایران از این انتخاب استقبال می کنند که درگیری و رویارویی با دشمن اصلی علنی تر شود. هم چنانکه بخشی از اپوزوسیون برانداز هم بر این باورند که رامنی بهتر و زودتر میتواند نظام جمهوری اسلامی را به زانو در آورد. اما در میان این معرکه تصور من بر این است که آقای اوباما با رای متفاوت و پر فاصله ای از آقای رامنی انتخاب می شود و این در مجموع بیشتربه نفع جهان و کشور ما است.

8 4        ۱      3 7
© Copyright 2003-2023, Webneveshteha.com. All rights reserved.