۳۰ آذر ۱۳۸۶ یلدای سنتی و عید قربان دینی   امروز روز عید قربان بود و امشب شب یلدا است. امسال این شب سنتی ایران در امتداد روز عید بزرگ قربان قرار گرفته است و برای ایرانی مسلمان شب و روز بزرگتری را رقم زده است. بزرگترین سنت یلدا جمع شدن خانواده­ها در کنار هم است. دید و بازدید خویشاوندی پیوندهای خانوادگی را مستحکم می­کند و ریشه­های انسان­ها را به آنان می­نمایاند. وقتی انسان خانواده و ریشه­های خود را به یاد می­آورند در زندگی شخصی محکمتر می­شوند. قصه­های ایرانی، حافظ خوانی، عمل به سنت­های ایرانی آجیل و هندوانه شاید در دنیای به هم پیچیده و بی رحم فعلی کار مهمی تلقی نشود ولی باور کنیم که اهمیت دادن به این سنت­هاست که ایران و ایرانی را از سایر ملتها در طول تاریخ متمایز کرده است. تلفیق دین و سنت که به طور سمبلیک در یلدا و قربان امسال صورت پذیرفته پشتوانه بیشتری است که باید از آن بهره برد. امشب سعی کنید حتماً سنتهای ایرانی را در فضای شادمان شب عید قربان جشن بگیرید.   لينك 2

	۲۹ آذر ۱۳۸۶ آقای خاتمی تبریز دا   دیشب با آقای خاتمی و جمعی از دوستان ترک کابینه آمدیم تبریز. در بین راه از یکی از نمایندگان تبریز چند لغت ترکی یاد گرفتم. برف می آمد. موقع پایین آمدن از هواپیما گفتم: چخ شخته دَه. در بین راه خلبان از آقای خاتمی خواست برود در کابین. وقتی آقای خاتمی داخل کابین بود هواپیما چند تا تکان خورد، به دوستان گفتم: وای مثل این که آقای خاتمی پشت فرمان نشسته. خوشبختانه چنین نبود. در فرودگاه زیر برف چه استقبالی از طرف نخبگان شهر صورت گرفته بود. پلاکاردهای زیادی برای سفر آقای خاتمی در خیابان ها بود. وقتی به محل اقامت رسیدیم، خبرنگاران زیادی در آن جا جمع بودند. من مصاحبه مطبوعاتی گذاشتم. بی رو در بایستی هم گفتم حتماً سفرهای آقای خاتمی انتخاباتی است. یعنی نتیجه این سفرها و حضور گسترده مردم که همه با دلخوری از این دولت همراه است باید در انتخابات معلوم شود که طرحی نو دراندازند. همان دیشب با نمایندگان گروههای اصلاح طلب جلسه بود. حرف های جالبی زدند. حرف آقای جنتی که گفته است اصل بر برائت مردم نیست خیلی تأثیر منفی در جامعه گذاشته و کاملاً به معنای این تلقی شده که شورای نگهبان و یا آقای جنتی هر کسی را خواست می تواند رد یا تأیید صلاحیت کند. در آن جلسه این نگرانی کاملاً مشهود بود. یکی هم می گفت از آقای رفسنجانی بخواهید که به عنوان رئیس خبرگان بر شورای نگهبان نظارت کند که چنین سلیقه ای رد صلاحیت نکنند. در تبریز هم مثل همه جا بر این باورند که اگر رد صلاحیت های غیر منطقی صورت نگیرد، اصلاح طلبان رأی می آورند. صبح امروز علاوه بر جلسه با اقتصادیون، نخبگان استان جمع شده بودند. جالب بود که جمعیت بسیار زیادی از اقشار مختلف بودند، بیش از هزار نفر. جالب تر این که استانداری هم تابلو خیرمقدم زده بود. بعد از ظهر امروز جلسه اصلی با مردم بود. در تبریز هم مثل مشهد و شیراز جمعیت زیادی آمده بودند. هر وقت آقای خاتمی حرفی می زد که نقد شرایط فعلی بود سالن منفجر می شد. شور و شوق سالن شهید اقدمی خیلی معنادار بود. کاملاً محسوس بود که تعصب ویژه ای روی زبان پرغنای ترکی دارند. کاش مسئولان کشور به ترک هایی که هیچگاه ایرانی بودن خود را فراموش نمی کنند برای استفاده از زبان ترکی محدودیتی قائل نمی شدند. آقای خاتمی کلی زحمت کشید که چند کلمه ترکی صحبت کند ولی ظاهراً یا بد نوشته بودند یا بد خواند. پزشکیان، مهرعلی زاده، عبدالعلی زاده، کلانتری و شافعی از اعضای ترک زبان کابینه همراه آقای خاتمی بودند و نمایندگان فعلی و گذشته اصلاح طلب مجلس. ستاد برگزاری مراسم با نداشتن امکانات دولتی خیلی تلاش گسترده کرده بودند که نشان هدف داری جامعه با انگیزه اصلاحات است. یاشاسین آذربایجان   لينك 2

	۲۸ آذر ۱۳۸۶ روز عجیب عرفه   فردا در ایران و دیروز در عربستان روز عرفه بود. عرفه روزی است که همه حاجیان باید با لباس احرام که حاوی دو حوله سفید در مردان و لباس عمدتاً سفید در زنان است در یک صحرای کوچک جمع ­شوند. هیچ کس وسیله­ای برای خودنمایی ندارد. در عرفه از نگاه سمبلیک فقط انسان اصالت دارد. تمرین عجیبی است. این روز بی­تجمل که انسان معنا پیدا می­کند روز عرفه نام دارد. روز شناخت. روز شناخت خود و خدا. اگر هر انسانی خودش و رابطه­اش را با خداییش را بشناسد، از همه چیز و همه کس احساس جدایی و رهایی می­کند. حیف که عرفه یک روز است و در زندگی انسان­ها ادامه پیدا نمی­کند. گر چه تقریباً همه­ی مراسم حج سمبلیک است که بتواند تابلوی انسان­ها باشد. امام حسین در همین صحرای عرفه عاشقانه­ترین عبارات را در مناجات با خدا ابراز می­دارد و آن­ها که می­توانند فردا بعد از نماز ظهر دعای امام حسین در روز عرفه را بخوانند. در آن دعا می­توان عشق به خدای مهربان را با بهترین جملات زمزمه کرد. شاید آن دعا هم از نگاه سمبلیک بتواند رابطه ما و خدا را عاشقانه کند و پیام پر از مهربانی خدا بر روابط جامعه­مان حاکم شود. التماس دعا.   لينك 2

	۲۷ آذر ۱۳۸۶ روحانیت، دانشگاه و نمایندگی خدا   از قدیم ندیم ها، از وقتی که روحانیت نماینده خدا روی زمین بود و کسانی به طنز خدا را نماینده روحانیت در آسمان نمی دانستند، روز ۲۷ آذر را روز وحدت حوزه و دانشگاه نام نهاده اند. یادم هست در سال دوم یا سوم انقلاب، وقتی این روز به عنوان روز وحدت حوزه و دانشگاه اعلام شد، در مشهد یک عده طلبه و یک عده دانشجو جمع شده بودند و به همت مرحوم شهید دیالمه هر طلبه ای دست یک دانشجو را گرفته بود و صف مفصلی تشکیل داده بودند. با این شکل که یک طلبه معمم دست یک دانشجو را گرفته بود و در خیابان تظاهرات می­کردند و در حمایت از وحدت حوزه و دانشگاه شعار می­دادند. آن مراسم البته وحدتی بین حوزه و دانشگاه ایجاد نکرد. اساساً کلمه وحدت در این موارد درست نیست؛ نه امکان دارد و نه به نفع حوزه و دانشگاه است که هر دو یکی شوند. آن ها دو وظیفه جداگانه دارند. روحانی و حوزه ستیزی قبل از انقلاب باعث عکس العمل های متفاوتی شد که خود انقلاب اسلامی یکی از آنان بود؛ اما افراط در نقش افراد حوزوی در دستگاه های اجرائی و عملی و اظهارنظرهای غیر کارشناسانه و از موضع بالا و تهدید و تحقیر اصحاب اندیشه از سوی جمعی از حوزویان که در عرصه اجتماعی وارد شده بودند، فاصله حوزه و دانشگاه را بیشتر کرد. گرچه حوزه علمیه همان افرادی نیستند که در دستگاه حاکمیت در سطوح مختلف هستند؛ حوزه مستقلی هم هست که ریشه اصلی حوزه های علمیه اصیل بوده و خواهد بود. هم چنان که دانشگاه هم تقسیم­های گوناگونی دارد. آقای احمدی نژاد خیلی علاقه مند است خودش را سمبل دانشگاه بداند. آیا کسانی که با او مخالفند حق دارند که به دلیل رفتار ایشان با کل دانشگاه مخالف باشند؟ در روحانیت نیز چنین است. لباس نمی تواند معیار خوبی یا بدی باشد. این روز به جای روز وحدت حوزه و دانشگاه که نه عملی است و نه مفید، باید روز بازگشت نهاد حوزه و دانشگاه در جایگاه اصلی و اصیل خود شود؛ در آن صورت جامعه می تواند از دانشگاه و حوزه بهره ببرد.   لينك 2

	۲۶ آذر ۱۳۸۶ آقای رئیس جمهور برای مردم ایران هم دعا کنید   آقای احمدی نژاد امروز به سلامتی عازم مراسم حج شدند. چند روز پیش در مصاحبه رسمی اعلام کردند که اگر از مصر و عربستان دعوت نامه برسد، خواهند رفت. ظاهراً مصری ها علی رغم اعلام تلویزیونی رئیس جمهور دعوت نامه نفرستادند ولی سعودی ها فرستادند. گرچه هر سال تعدادی از رهبران دنیا به حج می روند و این یک امر عادی است، اما حتماً حضور احمدی نژاد متفاوت خواهد بود. بسیاری از مسلمانان عرب و غیر عرب علاقه­مندند این شخصیت جنجالی سال های اخیر را ببینند. بدنه اصلی جامعه اسلامی که از سیاستهای آمریکا و به خصوص اسرائیل ناراحت هستند و می بینند رهبر یک کشوری به جای همه آنان هزینه مقابله با اسرائیل را می دهد، حتماً از دیدن احمدی نژاد خوشحال خواهند شد. استفاده از این فرصت اگر برای منافع ایران هم خیلی پر اهمیت نباشد اما برای اهداف بین المللی آقای احمدی نژاد مفید است. رئیس جمهور دیشب پس از کلی انتظار در جامعه، در گفت و گوی اقتصادی تلویزیون شرکت کرد. در این مصاحبه به جای راه حل فقط برای مشکلات، شریک هایی مثل مجلس، بانک، قیمت نفت، هسته ای، رسانه ها و البته مخالفان سیاسی درست کرد. با این که همه کشور در اختیار همفکران ایشان است، اما هیچ راه حلی ارائه نداد. اما در عین حال باعث خوشحالی بود که از مردم حلال بودی طلب کرد. دعای آقای احمدی نژاد برای ملت ایران مستجاب می شود چون وسیله حل مشکلات وحشتناک اقتصادی خود ایشان هستند، عاجزانه تقاضا می کنیم حداقل برای حل مشکلات اقتصادی، سیاسی و اجتماعی ملت ایران هم در کنار کعبه دعا کنند؛ شاید خداوند رحم و تفضلی کند.   لينك 2

	۲۵ آذر ۱۳۸۶ آیت الله مهدوی کنی و شرایط فعلی   چندی پیش خاطرات آیت الله مهدوی کنی را خواندم. یادآوری خاطرات قبل و بعد از انقلاب است. با آن که معمولاً خاطره نویسان سرشناس جوری خاطرات را نقل می کنند که گویا تنها آنان محور عالم و آدم بوده­اند و به خصوص شخصیت های کشور که از قبل و بعد از انقلاب خاطره نوشته اند و خوشبختانه خاطرات فراوانی هم انتشار یافته هر کدام خود را مبارزترین و فعال ترین و بعد از انقلاب تأثیرگذارترین و نزدیک ترین یار امام معرفی می کنند؛ اما به طور استثنائی و عجیبی در خاطرات آیت الله مهدوی کنی تواضع و واقع بینی وجود دارد که در عالم خاطره نویسی کم نظیر است. آیت الله مهدوی کنی یکی از جدی ترین و پر اهمیت ترین افرادی بوده که همواره پشتوانه جناح راست در کشور بوده است اما نباید از حق گذشت که افرادی مثل مهدوی کنی از اصالتی برخوردار بودند که همواره این اصالت آنان را در جامعه متمایز می کرده است. شاید به همین دلیل اصرار بر اصالتش هست که سال هاست پست و مقامی را قبول نکرده است. مهدوی کنی با این که بیشترین انتقادها را از جناح اصلاح طلب انجام داده است اما باعث نشده تا انتقادات خود را از دیگران هم نادیده بگیرد. بگذریم از این که همیشه انتقادات به اصلاح طلبان را به صورت علنی و انتقاد از محافظه کاران را به صورت خصوصی ارائه می کند. انتخاب اخیر وی به سمت دبیر کلی جامعه روحانیت مبارز در آستانه انتخابات مجلس قابل توجه است. آیت الله مهدوی کنی نقش پدری جریان محافظه کار سنتی را دارد. آن ها بیش از اصلاح طلبان می فهمند که نوظهور یافتگان اصول گرای عرصه سیاست چه آینده­ی تلخی را برای کشور و آنان رقم خواهد زد و به دلایل مختلفی کم تر می توانند آن را بروز دهند. انتخاب آیت الله مهدوی کنی اگر چه بر اساس عرف جامعه روحانیت مبارز بوده است، ولی به معنای فعال تر شدن جناح سنتی در برابر جناح دولتی است. در شرایط فعلی همه به آینده ایران می­اندیشند؛ با همه اختلافات قدیمی و سنتی. انتخاب مجدد آقای مهدوی را یک امر مبارک می توان نامید.   لينك 2

	۲۴ آذر ۱۳۸۶ خدایا گناناهانم را یاد آوری نکن   امشب، شب جمعه نیست؛ ماه رمضان هم نیست؛ اما مگر فقط در مناسبت های ویژه باید یاد خدا کرد؟ یک جمله قشنگ در دعای ندبه هست که خیلی من دوستش دارم. زیاد تکرارش می کنم. می گوید خدایا همیشه با مهربانی به من نگاه کن! واقعاً چه خوب است که آدم نگاه مهربان خدا را داشته باشد. آن وقت خود آدم هم مهربان می شود. در دعای ابوحمزه هم می گوید خدایا لا تذکرنی بخطیئتی؛ یعنی خدایا من گناهکارم، هم تو می دانی و هم من، ولی خدایا هی هر روز گناهانم را به یادم نیاور. چه پر لطافت.   لينك 2

	۲۳ آذر ۱۳۸۶ مهم تر از سخنرانی آقای خاتمی در دانشگاه   سخنرانی آقای خاتمی در دانشگاه فراتر از یک سخنرانی، دارای پیام مهم سیاسی بود که توجه به آن ضروری است. قبل از سخنرانی، نگرانی های متفاوتی وجود داشت: درگیری های طبیعی جریانات سنتی مذهبی درگیر شونده همیشگی؛ مخالفت و به هم ریختن جلسه توسط نیروهای چپ نو ظهور؛ تظاهر مخالفان عمومی شرکت در انتخابات؛ عکس العمل فشارهای دولتی این سالها بر دانشگاه، و مهم تر درگیری های چند روز گذشته قبل از سخنرانی و تظاهرات و برخورد با چپ و اطلاعیه ی وزارت اطلاعات و دستگیری جمع زیادی از دانشجویان و تظاهرات روز قبل تحکیم وحدتی ها. در این موارد معلوم بود آقای خاتمی نقشی نداشت، اما احتمال آن می رفت که چون در جای دیگری امکان اعتراض نیست، در سخنرانی آقای خاتمی دق دلی خالی کنند. تجربه ی نه چندان شیرین آخرین سخنرانی آقای خاتمی در دوران ریاست جمهوری در دانشگاه نیز در خاطره ها بود؛ اما با همه ی این مقدمات آقای خاتمی وقتی به دانشگاه رفت با استقبال غیر قابل باوری رو به رو شد. خبرهای ازدحام جمعیت و شعارهای امیدوارانه همراه با نگاه به آینده دانشجویان را لابد خوانده اید. اینجا هم میتوانید بخوانید. معنای این رفتار این است که دانشگاه به عنوان پیشتازان اندیشه و فکر به خوبی می داند که شرایط کشور ویژه تر از آن است که دلخوری های موردی گذشته را اصلی کنند و به خاطر آن نگرانی ها به سرنوشت خود و آینده ی ایران بی تفاوت باشند. آقای خاتمی علاوه بر این که خود شخصیت بزرگی در عرصه سیاسی و فکری کشور مطرح است، به عنوان سمبل جریان اصلاحات و عزت مداری داخلی و خارجی کشور و مخالفت با جریان تحجر و واپسگرایی شناخته می شود که امید به تغییر قانون مند در روند جاری کشور از طریق وی گذر می کند. این امیدواری در نسل فعلی خیلی پراهمیت است که می تواند در انتخابات جلوه کند. نسل معاصر شرایط سخت فعلی را خوب درک کرده است. آن ها خیلی جدی تر و پر انگیزه تر از کسانی هستند که در ستادها اصلاحات را رهبری می کنند و منتظرند در صندلی های سبز سابقاً سرخ مجلس بنشینند و به خاطر این احتمالاً شیفتگی خدمت و ان شاء الله نه به خاطر عشق به قدرت نماینده مردم باشند و هر روز صدای بحث های اختلاف انگیز را از آن اردوگاه ها به کمک رسانه های رسمی و ملی و دولتی می توان شنید. آقای خاتمی هم احتمالاً به خاطر همین شناختی که از جامعه دارد خیلی صریح تر و شفاف تر از همیشه به نقد ناهنجاری های موجود و خطرهای داخلی، اقتصادی و خارجی که ایران سربلند را تهدید می کند پرداخت. اینجا متن آن سخنرانی را می توانید بخوانید. خیلی دوست داشتم که شخصاً شرکت کنم ولی به احترام آن که جلسه دانشجویی بود و دانشگاهی؛ و من هم نه دانشگاهی بودم و نه دانشجو، نرفتم. خدا کند این امید به آینده را ناامید نکنند.   لينك 2

	۲۲ آذر ۱۳۸۶ خاطره ای از بودجه نویسی در سال ۸۰   بعد از انتخابات سال ۸۰، دور دوم ریاست جمهوری آقای خاتمی، در فصل بودجه نویسی در دولت مطرح شد که آقای خاتمی در دوران انتخابات قول های مهمی داده است؛ و اگر بخواهد آن قول ها را که به مردم داده است عملی کند، باید در بودجه به آن تعهدها توجه شود تا امکان عملیاتی کردن آن ها وجود داشته باشد. این حرف مورد استقبال آقای خاتمی و عده ای از وزیران قرار گرفت. قرار شد دست اندرکاران بودجه نویسی با توجه به این تعهدها بودجه سالانه را تنظیم کنند. خبر از درون هیأت دولت به بیرون رفته بود. دو سه روز بعد یکی از مدیران عالی رتبه ی مجمع تشخیص مصلحت با من به عنوان معاون حقوقی ریاست جمهوری تماس گرفت که نباید بودجه بر اساس وعده های رئیس جمهور باشد، بلکه بودجه باید بر اساس برنامه پنج ساله باشد؛ و چون نظارت بر آن به عهده مجمع تشخیص مصلحت است می خواهیم از این حق استفاده کنیم. آن ها در آن تاریخ از این حق قانونی تا آخرین درجه اش و زودتر از موعدش می خواستند استفاده کنند و کردند؛ این که آیا الان با دولت فعلی چه می کنند، من بی خبرم. این هم همین جوری! لينك 2

	۲۱ آذر ۱۳۸۶ عزت در روابط خارجی و سخنان رئیس جمهور   در همه دستگاه های دیپلماسی دنیا، واحد مهمی به نام تشریفات و پروتکل وجود دارد. کار این بخش تشریفات به معنای جاری و منفی متعارف نیست. کار اصلی این بخش حفظ عزت هر کشوری است. بخشی از شعار سیاست خارجی ما؛ عزت، حکمت و مصلحت. ده ها مسأله تشریفاتی هست که اگر رعایت نشود شأن مردم آسیب می بیند و عزت یک ملت خدشه دار می شود؛ زیرا رئیس جمهور و یا وزیر خارجه یک کشور نماینده آن ملت تلقی می شود. اکثر بده بستان ها در مقدمات سفر و به عنوان پروتکل های جاری انجام می گیرد. آقای رئیس جمهور می گوید اگر از مصر دعوت نامه رسمی برسد، به آن کشور سفر می کنم و یا اگر سعودی­ها برای حج دعوت کنند، می روم؛ که هر دو در مصاحبه دیروز ایشان بود. این ها خلاف پروتکل و خلاف رعایت عزت ملی است. این که رئیس جمهور یک کشور بزرگی در رسانه ها به جای این که بگوید دعوت نامه رسمی آمده و ما در حال بررسی هستیم، اعلام ضمنی می کند که منتظر دعوت نامه رسمی هستیم، خیلی کار ناپسند تشریفاتی است. من معتقدم گسترش روابط با کشورهای خلیج فارس برای امنیت ملی ما بسیار مفید است. اگر آن ها دعوت کرده باشند، شرکت در جلسه شورای همکاری کار بسیار خوبی است. اما باز نقش اصلی تشریفات و پروتکل این است که حداقل با آنان شرط کند که در بیانیه این اجلاس که رئیس جمهور ایران در آن شرکت می کند، اسم مجعول خلیج عربی به کار نرود و مهم تر آن که ادعای مالکیت بر جزایر ایرانی تنب و ابو موسی را نکنند. این کار حتماً عملی بود. مگر آن که بنا به ادعای آقای احمد توکلی، رئیس جمهور بی دعوت قبلی آنان رفته باشند که پروتکل اجازه شرط گذاشتن نداشته باشد. در آن صورت چه قدر این کارها خلاف شعار عزت، حکمت و مصلحت است؟   لينك 2